Trudno się nie trwożyć czytając chwytliwe nagłówki o tym, że nawet 14 mln miejsc pracy może zostać zlikwidowanych, albo że 7% pracowników w USA i Europie może całkowicie stracić swoje stanowiska – a wszystko “dzięki” sztucznej inteligencji. Sektor HR jest jednym z częściej wymienianych wśród najbardziej zagrożonych. Czy taka narracja jest w ogóle adekwatna? Czy AI w HR to powód do niepokoju…?
Spis treści
- Kto i dlaczego boi się AI w HR, w pracy i w życiu nie tylko zawodowym?
- Nie taka perfekcyjna! Przykłady błędów AI w HR i w innych dziedzinach
- AI już obecna w HR – bądź na bieżąco!
- Zadanie dla HR: budowanie zaufania do AI
Kto i dlaczego boi się AI w HR i w pracy?
Dużo fascynacji i równie dużo (może nawet więcej?) lęku: sztuczna inteligencja budzi skrajne reakcje. Dla wielu oznacza źródło znacznych oszczędności, ale te – dla innych – mogą oznaczać utratę zarobków. Nie tylko “odebranie” pracy jest jednak powodem, dla którego SI generuje strach. Coraz więcej mówi się o powszechnej inwigilacji i wszechobecnym monitorowaniu nie tylko działań, ale też zachowań czy nawet nastrojów pracowników. A przy tym – braku możliwości kontroli tej inwigilacji przez pracownika także poza strefą zawodową. Obawy te trudno nazwać nieuzasadnionymi – szczególnie w obliczu prac nad tzw. kartą praw AI, mającą regulować między innymi prawa osób poddanych działaniu sztucznej inteligencji.
Niemniej… wszystko wskazuje na to, że AI już nie zniknie z naszego życia (nie tylko zawodowego, rzecz jasna). Zdecydowanie rozsądniej jest więc ją obłaskawić niż się bać!
Nie taka perfekcyjna! AI w HR również popełnia błędy
…i to sprawia, że trudno ją sobie wyobrazić bez “ludzkiego” nadzoru. Przykłady? Jeden ze słynniejszych pochodzi jeszcze z 2015 roku prosto z Amazona (zwróć więc uwagę, że AI w HR obecne było jeszcze zanim zrobiło się o tym głośno medialnie), kiedy to zorientowano się, że działający od roku system selekcji kandydatów i kandydatek do pracy “wyuczył się” na podstawie stanu zatrudnienia w sektorze IT, by wybierać kandydatów płci męskiej.
Inny przykład może być Ci znany osobiście – są to pomyłki algorytmów słynnej platformy społecznościowej, której zdarza się blokować za promowanie nagości zdjęcia osób ubranych od stóp do głów (którym np. szalik niefortunnie ułożył się na wysokości miednicy) lub całe kampanie reklamowe wykorzystujące np. fragmenty słynnych antycznych rzeźb, ukazujące – to prawda – sutki, ale sutki, powiedzmy sobie szczerze, na całym świecie doskonale znane, a w dodatku… marmurowe.
Rola AI w HR jest coraz sprawniej realizowana, ale nie perfekcyjna. Jeszcze w 2019 roku prof. Noel Sharkey wskazywał, że o ile skuteczność rozpoznawania męskich twarzy o jasnej karnacji jest bardzo wysoka, o tyle w przypadku ciemnej karnacji systemowi zdarza się nie wykryć twarzy w ogóle. Mowa o funkcjonalności AI masowo wykorzystywanej przez HR do automatyzacji selekcji CV! Dlatego coraz mocniejsze są głosy o tym, że AI – ani w HR, ani w innych branżach – nie może być narzędziem podejmującym decyzje. Te należy pozostawić ludziom – szczególnie tym wyposażonym w przymioty obce sztucznej inteligencji: doświadczenie i intuicję!
AI w HR jest już obecna – bądź na bieżąco!
Jeśli spodziewasz się narzędzia, które pewnego dnia Twój przełożony przedstawi Ci na ekranie i oświadczy, że od dziś ono właśnie przejmuje Twoje obowiązki – uwierz, jest to scenariusz raczej abstrakcyjny. Narzędzia AI w HR nie zastępują całych stanowisk, lecz służą pomocą w konkretnych zadaniach. Przykłady?
Tworzenie treści: nie każdy specjalista HR ma tzw. “lekkie pióro”, ale za to każdy regularnie musi tworzyć treści różnego rodzaju: ogłoszenia na portale zewnętrzne, komunikacja wewnętrzna (łącznie z newsletterami), opis procedur, stanowisk… W tym temacie pomocą posłużą Ci narzędzia AI, z których już korzysta cały świat (nie tylko jego HR-owy fragment). Wypróbuj chociażby ChatGPT czy Jasper!
Osobisty asystent: w AI chodzi o przyspieszenie i ułatwienie zadań i procesów. Co powiesz na to, by po każdym spotkaniu online notatki z jego przebiegu były już gotowe, a AI podsumowuje całą – nawet dwugodzinną i wieloosobową rozmowę i przygotowuje Ci zgrabne “streszczenie”? A Ty możesz skupiać się w 100% na rozmowie, bez sporządzania rozpraszających notatek? Wypróbuj TaCtiq. W tym układzie to Twoja praca staje się wydajniejsza – a nie zastąpiona.
Tworzenie grafik: zgodzimy się wszyscy, że specjaliści HR nie muszą być grafikami, prawda? Ale często tworzone przez nich materiały mogłyby wyglądać atrakcyjniej (bez angażowania koleżanek i kolegów z działu kreacji). Dzięki AI także HR może pochwalić się atrakcyjną szatą graficzną. Generatorów grafiki jest już naprawdę sporo, przygotowała go między innymi Canva, którą z dużą dozą prawdopodobieństwa już znasz. Wypróbuj – to narzędzie nie jest zapewne niezbędne dla Twojej pracy, ale może znacznie podnieść jakość jej efektów!
Zadanie dla działów HR: budowanie zaufania do AI
Taki wniosek płynie zarówno z badań prowadzonych przez People Advisory Services wspólnie z Oxford University (idea Humans@Center, podkreślająca wagę utrzymania komfortu psychicznego pracowników jako niezbędnika zachowania sprawnego, działającego ekosystemu pracy), jak i z raportu Deloitte “Trendy technologiczne 2023”, w którym nauka ufania sztucznej inteligencji wskazana została jako drugi z sześciu podstawowych trendów.
To właśnie specjaliści i specjalistki HR będą musieli przekonać pracowników, że AI nie przychodzi “odbierać”, lecz wspierać, współpracować, pomagać i przyspieszać. W tym aspekcie niezmiernie ważne będzie:
Klarowność i bieżące informowanie
W jakich dokładnie obszarach SI będzie obecna – czy śledzi rozmowy online, czy działa 24 h? Co “widzi” i co “słyszy”? Pełna wiedza na ten temat da pracownikom poczucie, że nic nie jest wymierzane przeciwko nim.
Negowanie narracji “lepsze/gorsze”
Reakcje i konkluzje “AI robi to szybciej niż ja, jest więc ode mnie lepsza” są nieuniknione, dlatego niezmiernie ważne jest podkreślanie, że chodzi o wsparcie pracownika, nie zastępowanie. Że to nie AI jest bardziej wydajna, lecz dzięki niej podnosi się wydajność pracownika!
Jasno określony cel
Cel wprowadzenia narzędzia powinien być sprecyzowany i wiadomy wszystkim pracownikom. AI w HR ma przejąć wstępną komunikację z kandydatem? Owszem – po to, by pracownicy mogli więcej czasu poświęcać na rozmowy kwalifikacyjne i testy wiedzy. Tym samym – by obsadzanie stanowisk było jeszcze bardziej skuteczne.
Szkolenia
To naturalne – boimy się tego, co nieznane, to raz, a dwa – jeśli narzędzia AI mają być dobrze wykorzystane, ktoś musi umieć się nimi posługiwać.
Wracając do naszego punktu wyjścia, czyli obaw przed nierówną konkurencją ze strony AI w HR – sedno tkwi w tym, by nie stawiać się na pozycji konkurencyjnej. Niech sztuczna inteligencja będzie Twoim narzędziem, nie alternatywą Ciebie!
PS A ten tekst, od początku do końca, napisał człowiek.
FAQ
Przedstawiamy odpowiedzi na najpopularniejsze pytania dotyczące zastosowania AI w HR.
Jakie zastosowanie będzie miało AI w HR?
Na ten moment prognozuje się optymalizację i przyspieszanie procesów najbardziej czasochłonnych, takich jak analiza dokumentacji czy część (zautomatyzowanej) komunikacji (np. z kandydatami do pracy). Równie duży nacisk kładzie się na monitorowanie procesów zachodzących w dużych zespołach i strukturach, a więc dostarczanie danych i informacji o zaangażowaniu, czasie poświęcanym na dane zagadnienia czy np. obszarach problematycznych, spowalniających procesy.
Czy sztuczna inteligencja odbierze pracę specjalistom HR?
Z jednej strony różne źródła podają konkretne liczby etatów, które zostaną za sprawą sztucznej inteligencji zlikwidowane (a dział HR jest jednym z częściej wymienianych jako najbardziej “zagrożonych”), z drugiej jednak podkreślają, że w ich miejsce pojawią się nowe profesje, wynikające bezpośrednio z wdrażania AI do procesów zawodowych.
Jakie nowe zadania stoją przed HR w związku z AI?
Jako główne zadanie wskazać można (za raportem Tech Trends 2023) bezpieczne i odpowiedzialne wdrażanie sztucznej inteligencji do firm. Nastawione na budowanie zaufania i niwelowanie strachu przed nowością, w czym zawiera się nie tylko planowanie niezbędnych szkoleń, ale też opracowanie całej kultury akceptacji AI.
Jakie narzędzia AI w HR są wykorzystywane już teraz?
W działach HR prężnie działają już te narzędzia, które przyspieszają codzienną pracę (Chat GPT, Jasper) lub podnoszą jakość efektów końcowych (narzędzia do tworzenia grafiki, np. Canva czy Midjourney). Coraz większą popularność zyskują też tzw. asystenci AI, np. Olivia, TaCtiq.
