Neither, either i both to słowa, które budzą wiele kontrowersji. Po pierwsze – trudno je jednoznacznie przetłumaczyć na język polski, po drugie – już sama ich wymowa to nie lada wyzwanie. Bohaterowie dzisiejszego artykułu to aktorzy niepokorni na scenie dramatycznej gramatyki języka angielskiego. Tłumaczymy różnicę między either, neither i both oraz wyjaśniamy, jak używać tych słów poprawnie, by nie zaliczyć gafy językowej. Zaczynamy!
Either i neither – czym się różnią?
Jeśli czytasz ten tekst, to zapewne zastanawiasz się, jaka jest różnica pomiędzy zaimkami „neither” oraz „either”.. W drugiej kolejności zastanowimy się, co one w ogóle oznaczają. Tego typu wątpliwości są normalne, bo poprawne wymowy są dwie, a i funkcji w zdaniu kilka. Either i neither można wymówić na dwa sposoby. Oba są poprawne, choć jedno bardzie brytyjskie, drugie amerykańskie.
Either – kiedy używamy?
Jako pierwsze na scenę poprosimy słowo „either”. W tłumaczeniu na język polski oznacza „którykolwiek z dwóch”, „oba/obie”. Spójrzmy:
Przykład:
Macbeth or Hamlet? He can act either role.
Makbet czy Hamlet? On może zagrać którąkolwiek z ról.
Either występuje często w wyrażeniu „either… or”, co oznacza „albo…, albo” w zdaniu twierdzącym:
Przykład:
It is either from Hamlet or Macbeth.
To jest albo z Hamleta, albo z Makbeta.
W zdaniu przeczącym „either… or” to odpowiednik polskiego „ani…, ani”, jak w poniższym cytacie prosto z Hamleta:
Przykład:
There is nothing either good or bad but thinking make sit so.
Nic nie jest ani złem, ani dobrem samo przez się, tylko myśl nasza czyni to i owo takim.
Słówko either łączy się też z „of”. Wówczas, jeśli zdanie jest twierdzące – znaczy oba/obie. W przypadku przeczenia, wyrażenie „either of” znaczy „żaden”.
Przykład:
Jude Law or Ben Wishaw, I like either of the actors.
Jude Law czy Ben Whishaw, lubię każdego z tych aktorów (obu z dwóch wymienionych).
Przykład:
I haven’t seen either of the Shakespeare’s plays.
Nie widziałam żadnej sztuki Szekspira.
Mówiąc do dwóch osób, spytamy:
Przykład:
Have either of you read Hamlet?
Czy ktoś z was czytał Hamleta?
Neither – co to znaczy?
Aktorem dramatycznym jest natomiast „neither”. Dlaczego dramatycznym? Bo jednocześnie ma funkcję przeczącą oraz zawiera w sobie przeczenie. Pamiętajmy, że po angielsku przeczymy tylko raz. Dużo tej gramatyki i reguł, prawda? Na szczęście jest wiele sposobów, aby nauczyć się jej bezboleśnie.
Neither to w tłumaczeniu na język polski „żaden”.
Przykład: Macbeth or Hamlet? He can act neither role.
Makbet czy Hamlet. On nie może zagrać żadnej z ról.
Analogicznie do either, neither może wystąpić w wyrażeniu „neither… nor” i oznacza „ani…, ani”.
Przykład: It is neither from Hamlet nor Macbeth.
To nie jest ani z Hamleta, ani z Makbeta.
Zobaczmy użycie „neither… nor” w oryginalnym przekładzie Szekspira:
Przykład: Neither a borrower nor a lender be.
Nie bądź ani dłużnikiem, ani pożyczającym.
Neither również łączy się z „of”.
Przykład: Neither of the Shakespear’s plays is/are easy to understand.
Żadna ze sztuk Szekspira nie jest łatwa do zrozumienia.
Zwróćmy uwagę na fakt, że po wyrażeniu neither of / either of możemy użyć czasownika w formie pojedynczej lub mnogiej.
Przykład: Neither of us understand/understands Shakespeare in original.
Nikt z nas nie rozumie Szekspira w oryginale.
Analogicznie do either, neither pojawia się w krótkich odpowiedziach i znaczy „też nie”.
Przykład: – I don’t like Shakespeare! – Nie lubię Szekspira!
- Me neither. – Ja też nie.
Bardzo częstym błędem językowym jest odpowiadanie w takiej sytuacji „me too”. Pamiętaj, że tego zwrotu używamy, kiedy potwierdzamy, że my również np. czegoś nie lubimy.
Both, czyli aktor ugodowy
Both w tłumaczeniu na język polski oznacza obie/oboje/oba/obu. Stąd zawsze odnosi się do liczby mnogiej i po nim czasownik również przyjmuje formę liczby mnogiej:
Przykład: Both of my teachers are native speakers.
Obaj moi nauczyciele są native speakerami.
Przykład: Both of us like modern tools of learning languages.
Oboje lubimy nowoczesne narzędzia do nauki języków obcych.
Both można stosować z „of”, choć nie jest to konieczne.
Przykład: Both of my English teachers are native speakers.
UWAGA! Jeśli po słowie „both” występuje „us”, „you” lub „them”, wtedy zawsze stosujemy konstrukcję z „of”.
Przykład: Both of us like practicing English with native speakers.
Obydwoje lubimy ćwiczyć angielski z native speakerami.
Bardzo często spotka się również zwrot „a bit of both”. Kiedy? Jeśli ktoś pyta nas, czy lubimy kino, czy teatr, a my chcemy powiedzieć, że trochę tego, trochę tego.
Przykład: – Do you like Macbeth or Hamlet? – Lubisz Makbeta czy Hamleta?
– A bit of both. – Trochę tego, trochę tego.
Zobaczmy, jak both poetycko komponuje się w oryginalnym cytacie Szekspira:
Przykład: Love me or hate me, both are in my favour.
Kochaj mnie lub nienawidź, oba uczucia są na moją korzyść.
Trening czyni mistrza, dlatego by zacząć poprawnie używać wyżej omówionych zaimków nieokreślonych, należy ćwiczyć je podczas codziennych konwersacji. Możesz to zrobić za pośrednictwem platformy Tutlo, która umożliwia elastyczną naukę anielskiego z native speakerem na żywo. Zapytaj swojego lektora czy lubi Szekspira. A może woli Makbeta lub Hamleta? Jak myślisz, co odpowie? Ma trzy możliwości: either, neither albo both.