Nie można wyobrazić sobie funkcjonalności żadnego języka, bez liczebników. Liczebniki po angielsku są potrzebne do wyrażania i określenia ilości czegoś, podawania kolejności, daty, godziny. To część mowy, która pozwala nam liczyć, mierzyć, wyrażać wielkość itp. Każdy język ma swoje zasady tworzenia liczebników, podobnie język angielski. Przedstawiamy krótki poradnik, jak tworzy się liczebniki po angielsku.
Rodzaje liczebników w języku angielskim
Możemy wyróżnić kilka rodzajów liczebników, które towarzyszą nam w życiu codziennym. Angielskie liczebniki są dla nas ważne, ponieważ ich znajomość jest potrzebna w pracy, w sklepie, podczas wypoczynku czy też podróży. Angielskie liczebniki możemy podzielić m.in. na: liczebniki główne (cardinal numbers) i porządkowe (ordinal numbers). Określimy nimi ułamki (fractions), daty (dates), procenty (percentage), odległości (distance), prędkości (speed), czas (time), itp.
Liczebniki główne
Wskazują na ilość – jeden, dwa, trzy. Na przykład: One boy. Two apples. Three dogs. Pierwsze dwanaście liczebników głównych ma swoje nazwy, których po prostu musimy się nauczyć. Od nich budowane są potem kolejne. Liczenie po angielsku nie jest trudne, musimy tylko nauczyć się podstaw.
| 1 | one | 11 | eleven |
| 2 | two | 12 | twelve |
| 3 | three | 13 | thirteen |
| 4 | four | 14 | fourteen |
| 5 | five | 15 | fifteen |
| 6 | six | 16 | sixteen |
| 7 | seven | 17 | seventeen |
| 8 | eight | 18 | eighteen |
| 9 | nine | 19 | nineteen |
| 10 | ten | 20 | twenty |
Znając dwanaście pierwszych, łatwo zbudujemy liczebniki od trzynaście do dziewiętnaście. W tym przypadku tworzymy je regularnie, dodając końcówkę ‑teen (naście) do rdzenia, czyli jednego z pierwszych dziewięciu liczebników głównych. Powyżej widać, że czternaście to połączenie cztery (four) oraz ‑teen (naście), podobnie jest z liczebnikami od szesnaście do dziewiętnaście. Mamy tu jednak dwa wyjątki. Trzynaście to thirteen, a piętnaście to fifteen.
Liczebniki powyżej 20
Teraz warto zobaczyć, jak tworzymy kolejne liczebniki. Ponieważ dziesięć już znamy (ten), to skupmy się na wielokrotnościach liczby dziesięć. W tym przypadku znów tworzymy je przez dodanie do rdzenia z pierwszej dziewiątki końcówki -ty. Wyglądać to będzie następująco:
| 30 | thirty |
| 40 | forty |
| 50 | fifty |
| 60 | sixty |
| 70 | seventy |
| 80 | eighty |
| 90 | ninety |
W tym przypadku wyjątek stanowią liczebniki dwadzieścia, trzydzieści, czterdzieści i pięćdziesiąt, gdzie pierwszego członu nie stanowią liczebniki od jeden do dziewięć. Musimy się ich nauczyć.
Budowa pozostałych liczebników również jest bardzo prosta. Wystarczy, że do wielokrotności liczby dziesięć dodamy jedności w postaci liczebników od jeden do dziewięć. Całość zapisujemy z łącznikiem. Przykładowo: dwadzieścia jeden to twenty-one.
| 21 | twenty-one |
| 24 | twenty-four |
| 25 | twenty-five |
| 36 | thirty-six |
| 49 | forty-nine |
Na koniec jeszcze warto zapamiętać, jak zapiszemy wielokrotności liczebników sto, tysiąc oraz milion.
| 100 | hundred |
| 200 | two hundred |
| 300 | three hundred |
| 1000 | thousand |
| 4000 | four thousand |
| 1000000 | one milion |
W przypadku dużych liczebników, powyżej sto i tysiąc, trzeba także pamiętać o odstępach między członami. Ich budowa jest prosta. Najpierw podajemy ilość setek, czy też tysięcy, następnie dodajemy ilość dziesiątek oraz jedności z zachowaniem odpowiedniej interpunkcji. W języku angielskim liczebniki złożone rozdzielamy za pomocą słówka and (przed dziesiątkami i jednościami) i przecinka (przed setkami). Przykładowo:
| 101 | one hundred and one |
| 299 | two hundred and ninty-nine |
| 647 | six hundred and forty-seven |
| 1001 | one thousand and one |
| 5345 | five thousand, (przecinek) three hundred and forty-five |
Liczebniki porządkowe po angielsku
Liczebniki porządkowe mówią o kolejności – pierwszy, drugi, piąty, dziesiąty itd. Budowa liczebnika porządkowego po angielsku nie jest skomplikowana ma jednak kilka wyjątków. Osoby, które grają w gry lub oglądają zawody sportowe, mogą zauważyć, że miejsca od pierwszego do trzeciego mają nieregularną formę i opisywane są w następujący sposób:
| 1st | first | pierwszy |
| 2nd | second | drugi |
| 3rd | third | trzeci |
W zapisie liczbowym do liczebnika zawsze dodajemy końcówkę, która sygnalizuje, że jest to właśnie liczebnik porządkowy. Jak widzimy w powyższej tabeli, pierwsze trzy liczebniki zapisujemy nieco inaczej niż pozostałe. Te wyjątki po prostu musimy zapamiętać. W zapisie wszystkich kolejnych liczebników należy dodać końcówkę -th. Na przykład:
| 15th | fifteenth | piętnasty |
| 11th | eleventh | jedenasty |
| 28th | twenty-eighth | dwudziesty ósmy |
| 155th | one hundred fifty fifth | sto pięćdziesiąty piąty |
Trzeba też pamiętać o jeszcze jednym wyjątku. W przypadku liczebników, które są wielokrotnością liczby dziesięć i mają końcówkę -y, musimy przed dodaniem końcówki -th zmienić w liczebniku porządkowym końcówkę -y na -ie:
| twenty → twentieth |
| forty → fortieth |
| sixty → sixtieth |
| eighty → eightieth |
Ułamki i procenty w języku angielskim
Iloraz dwóch liczb można przedstawić w postaci ułamka zwykłego, na przykład 1/2, lub dziesiętnego, na przykład 0,5. Po angielsku ułamki zwykłe nazywają się vulgar fractions i zapisuje się je w następujący sposób:
| 1/2 | one half | jedna druga (połowa) |
| 1/3 | one third | jedna trzecia |
| 1/4 | one quarter | jedna czwarta (ćwierć) |
| 3/4 | three quarters | trzy czwarte (trzy ćwierci) |
| 1/5 | one fifth | jedna piąta |
| 5/6 | five sixths | pięć szóstych |
| 1 1/4 | one and a quarter | jeden i jedna czwarta |
| 1 12 | one and half | jeden i pół |
Jak czytamy takie ułamki? To dość proste. Licznik czytany jest jak liczebnik główny, czyli one, two, five, six itd. Mianownik jest zaś liczebnikiem porządkowym – third, fifth, sixth. Jeśli jednak czytamy ułamki, które mają licznik o wartości większej niż jeden, to mianownik dodatkowo przyjmuje liczbę mnogą, czyli dodajemy końcówkę -s. Przykładowo sixths, fifths, quarters.
By utworzyć, dobrze zapisać i odczytać ułamki dziesiętne, czyli decimal fractions, wystarczy znajomość liczebników głównych. Ułamek dziesiętny zbudowany jest z cyfry przed kropką oraz cyfr po kropce. Tak więc liczby dziesiętne czytamy, wymawiając separator dziesiętny „point”, a następnie odczytujemy każdą cyfrę oddzielnie. Ważne jest, by zauważyć, że zmienia się sposób czytania cyfry zero, którą wymawiamy jak nought [no:t] lub oh [ou]
Przykładowo:
| 0.5 | point five |
| 0.06 | point oh/nought six |
| 0.72 | point seven two |
| 2.91 | two point nine one |
| 1.05 | one point oh/nought five |
Odczytywanie procentów w języku angielskim jest tak samo proste, jak czytanie liczb po angielsku, ba nawet chyba jeszcze prostsze. Jeśli bowiem znamy liczby, to bez problemu poradzimy sobie z odczytywaniem procentów. Wystarczy, że wymówimy liczbę i dodamy do niej wyraz „percent”. Przykładowo:
| 0.5% | point five percent |
| 0.06% | point zero six percent |
| 2% | two percent |
| 2.91% | two point nine one percent |
| 100% | one hundred percent |
Nauka liczebników po angielsku
Jeśli musimy szybko nauczyć się liczebników po angielsku, to na pomoc na pewno przyjdą nam wszelkiego rodzaju lekcje i rozmowy, które pozwolą nam się nimi bawić. Warto spróbować porozmawiać z lektorem o datach czy godzinach, rozwiązać z nim zadania językowe. Można zapisać się na nasz kurs angielskiego online, gdzie wybierzemy interesujące nas tematy lekcji, na przykład wspomniane liczebniki.
Możemy też skorzystać z bezpłatnych materiałów szkoleniowych online, które dostępną są na stronach szkoły. Są to między innymi ebooki oraz infografiki. Materiały są obszerne i pozwalają uczyć się różnych zagadnień bez konieczności wychodzenia z domu. Czytanie liczb po angielsku, mówienie i korzystanie z liczebników jest niezbędne w codziennej pracy, życiu, przy okazji różnych obowiązków. Zaczynajmy od podstaw i starajmy się zapamiętać wyjątki. To dobry pierwszy krok.